Đi tìm nguyên nhân vì sao cá chết hàng loạt dọc biển miền Trung?

Tin tức 24h – Suốt dọc bờ biển trải qua các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên – Huế…những này gần đây ghi nhận hiện tượng cá biển chết hàng loạt. Vậy vì sao hiện tượng này lại xảy ra ? câu trả lời đang cần các nhà chuyên môn giải đáp.

Vào đầu tháng Tư, hiện tượng cá chết lần đầu tiên được ghi nhận ở các lồng bè nuôi trên biển, gần khu kinh tế Vũng Áng (thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh). Sau đó cá biển tự nhiên, cá nuôi lồng bè và cá hồ ven biển của Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên – Huế đồng loạt chết. Mỗi ngày, ngư dân xã ven biển thu gom được hàng tấn cá chết, mỗi con trọng lượng từ vài lạng tới 50 kg.
Những ngày gần đây, ngư dân xã Lộc Vĩnh (Phú Lộc, Thừa Thiên – Huế) phát hiện nhiều loại cá như chình, đuối, vẩu… chết ngập cả bãi biển. Vốn là ngư dân có nhiều năm kinh nghiệm, ông Nguyễn Xuân Thảo (57 tuổi, thôn Phú Hải, xã Lộc Vĩnh) không thể nào lý giải được hiện tượng này. Nhiều loài sinh sống ở đáy biển và rất khó đánh bắt, nay cũng chết dạt bờ.
Tại Thừa Thiên – Huế, nhiều hộ dân cạnh bờ biển rất hoang mang trước hiện tượng cá biển chết hàng loạt, trôi dạt trắng bờ. Ngay cả cá nuôi lồng lẫn cá tự nhiên trong đầm Lăng Cô cũng đồng loạt chết.
Theo Viện nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I (Trung tâm quan trắc môi trường và bệnh thủy sản miền Bắc), qua kiểm tra môi trường nước, tác nhân gây bệnh, kết luận các yếu tố thông thường và khí độc do phân hủy hữu cơ không phải là nguyên nhân khiến cá chết. Nguyên nhân trực tiếp nhiều khả năng là các yếu tố gây độc trong nước, có thể từ nguồn nước thải chưa được xử lý đổ ra sông, biển. Tuy nhiên, hiện yếu tố độc này là gì thì chưa được tìm ra.
Vì sao cá chết hàng loạt dọc biển miền Trung?
Nhiều loài cá được người dân nuôi ở hồ nuôi ven biển xã Lộc Vĩnh, huyện Phú Lộc (Thừa Thiên – Huế) chết trắng, dạt bờ. Ảnh: Đắc Đức.
TS Vũ Thành Ca, Vụ Hợp tác quốc tế và Khoa học công nghệ (Tổng cục Biển và hải đảo) cho biết, thống kê chưa đầy đủ từ đầu năm đến nay có hơn 30 vụ cá biển chết hàng loạt trên thế giới, chủ yếu liên quan đến môi trường biển. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc này, như: sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ, rò rỉ chất ô nhiễm, bùng phát của tảo độc do phú dưỡng, cạn kiệt ôxy do phân hủy chất hữu cơ trong tầng nước sâu, dịch bệnh do vi trùng, virus hoặc ký sinh trùng…
Trong khi nguyên nhân chính xác khiến cá chết hành loạt còn chưa tìm ra, thì ngày 4/4, một ngư dân ở Hà Tĩnh cho biết, trong khi anh lặn biển để săn cá, anh đã bất ngờ khi phát hiện ra một ống xả thải khổng lồ được cắm xuống biển. Ngư dân đó là anh Nguyễn Xuân Thành (36 tuổi, ngụ thôn Ba Đồng, P.Kỳ Phương, TX.Kỳ Anh, Hà Tĩnh).
Theo thông tin trên Thanh niên, anh Thành cho biết: “Vào thời điểm phát hiện, tôi thấy đường ống này phun nước rất mạnh. Nước phun từ đường ống ra có màu vàng đục, nhừa nhựa, mùi hôi thối, khi ngửi thì cảm thấy rất ngạt thở”.
Cũng theo anh Thành, đường ống này được chôn dưới đáy biển, phủ phía trên là một lớp đất cùng nhiều đá hộc, bao tải cát; chiều dài của đường ống khoảng 1,5 km; đường kính 1,1 m. Một đầu của đường ống nối từ khu vực dự án Formosa (khu kinh tế Vũng Áng, TX.Kỳ Anh), đầu còn lại nối liền với 3 đoạn đường ống nhỏ (mỗi đoạn dài khoảng 2 m, đường kính khoảng 40 cm).
Sau khi phát hiện đường ống trên, anh Thành đã tới Đồn biên phòng Đèo Ngang (thuộc Bộ đội biên phòng Hà Tĩnh) trình báo, đồng thời vẽ lại sơ đồ và vị trí của đường ống cho đơn vị này nắm được. Và Trung tá Nguyễn Khắc Minh, Đồn phó Đồn biên phòng Đèo Ngang, xác nhận đơn vị đã nhận được thông tin về việc có một đường ống khổng lồ nghi được sử dụng để xả thải, nối liền từ khu vực dự án Formosa ra đáy biển như anh Thành đã trình báo.
Vì sao cá chết hàng loạt dọc biển miền Trung?
Cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị kiểm tra tình trạng cá chết ven biển – Ảnh: Nguyễn Phúc
Trong ngày 21.4, đoàn công tác của Vụ Nuôi trồng thủy sản (Tổng cục Thủy sản, Bộ NN-PTNT), Chi cục Nuôi trồng thủy sản (Sở NN-PTNT Hà Tĩnh) và chính quyền TX.Kỳ Anh kiểm tra thực tế, tìm hiểu nguyên nhân cá chết hàng loạt tại cảng Vũng Áng (gần dự án Formosa) và 2 xã Kỳ Lợi, Kỳ Hà (TX.Kỳ Anh).
Ngư dân đang rất hoang mang vì cá chết hàng loạt, nhiều người cho rằng nguyên nhân cá chết có thể do nước xả thải của các nhà máy trong và ngoài khu vực Vũng Áng. Trong đó, nghi vấn chính tập trung vào Cty TNHH Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh (FHS) xả thải qua đường ống kéo dài hơn 1km ra biển.
Vì sao cá chết hàng loạt dọc biển miền Trung?
Ống nước thải đường kính 1m, kéo dài 1,5km ra biển của Cty FHS.
Chiều 21/4, trao đổi với báo Tiền phong về ống xả thải kéo dài và nằm gần tầng đáy ngoài biển, ông Khâu Nhân Kiệt – Giám đốc bộ phận An toàn Vệ sinh Môi trường Cty FHS cho biết: “Ống xả thải này là đường ống cuối cùng sau khi gom nước từ các điểm về. Đường ống này có đường kính 1m, kéo dài 1,5km ra thẳng ngoài biển và nằm ở tầng đáy. Ống xả này được sự cho phép của Bộ TN&MT Việt Nam”.
Vị đại diện của Cty FHS cho rằng, vụ việc kéo dài gây cá chết từ Hà Tĩnh đến các tỉnh Quảng Bình, Quảng Trị. “Cty FHS mong các cơ quan chức năng vào cuộc để làm rõ sự việc. Nếu Cty báo cáo kết quả sẽ không khách quan. Tại sao các cơ quan chức năng Việt Nam không làm khẩn trương mà cứ để sự việc kéo dài”, Giám đốc bộ phận an toàn vệ sinh môi trường Cty FHS nhấn mạnh.
Trong khi chờ kết quả xác định nguyên nhân làm cá chết bất thường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khuyến cáo người dân miền Trung không được sử dụng cá chết làm thực phẩm dưới mọi hình thức. Bộ cũng yêu cầu địa phương khẩn trương thu gom cá chết và tiêu hủy theo quy định để hạn chế ô nhiễm môi trường; tổ chức tuyên truyền người dân không hoang mang, hướng dẫn phân biệt cá chết bất thường với cá khai thác trên biển và cá nuôi.
Bộ cũng yêu cầu các địa phương phối hợp các cơ quan chuyên môn lấy mẫu, xác định nguyên nhân cá chết, đề xuất giải pháp khắc phục.

Leave a comment